Kiedy prowadzimy działalność gospodarczą to chciał nie chciał musimy ewidencjonować nasze transakcje. Potrzebne jest nam to do rozliczenia się z Urzędem Skarbowym. Pośrednio księgowość ma pewien plus – mamy porządek w rachunkach i dokumentacji. Mamy jasno rozpisane co, gdzie i kiedy. Na przestrzeni dziejów pojawiały się różne formy ewidencjonowania transakcji. Omówimy tutaj dwa rodzaje księgowości – księgowość pojedynczą i księgowość podwójną.
Najwcześniejszą formą księgowości, jaka pojawiła się w dziejach jest księgowość pojedyncza. Wykorzystywana jest np. w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Stosują ją małe przedsiębiorstwa prywatne oraz osoby wykonujące wolny zawód. Księgowość pojedyncza polega na ścisłym rejestrowaniu niektórych operacji finansowych bezpośrednio po ich wykonaniu. A są to: przychody ze sprzedaży, zakup towarów lub materiałów oraz wydatki. Wydatki to poniesione koszta. Te czynności są ujmowane pojedynczym zapisem w księdze.
Tej formie księgowości często zarzuca się niekompletność. I nie ma się czemu dziwić. W przypadku tej formy księgowości nie prowadzi się księgi głównej, ani kont wynikowych. Pojedyncza księgowość nie daje pełnego wglądu to operacji gospodarczych, które mają miejsce w firmie. Stwarza to niestety większe możliwości nadużyć.
Księgowość podwójna pojawiła się później. Pierwszym opracowaniem naukowym, w którym przedstawiono jej zasady było „O handlu i kupcu doskonałym”. Rękopis ukończony został w roku 1458, natomiast drukowana wersja ukazała się dopiero w roku 1573. A więc ponad sto lat później. Pamiętać należy, że przez stulecia zasady księgowości były udoskonalane.
Podwójna księgowość polega na tym, że każda operacja gospodarcza jest zapisywana na co najmniej dwóch kontach. Każde z kont posiada różne strony stronie. Są to odpowiednio strony Winien i Ma. Przy czym przyjęte jest, że strona „Ma” wskazuje na źródło finansowania. Natomiast strona „Winien” wskazuje sposób w jaki środki zostały wykorzystane. System ten pozwala na dokładniejszą ewidencję czynności gospodarczych w przedsiębiorstwie.
Podwójna księgowość pozwala na zbilansowania przychodów i wydatków. Albowiem wartość wszystkich operacji gospodarczych musi się równać środkom, z jakich zostały one sfinansowane. A jedną z zalet tego systemu księgowania jest fakt, że pozwala on na szybki wgląd w stan operacji gospodarczych. A więc większa kontrola i przejrzystość.
Księgowość rozwijała się od najdawniejszych czasów. Od czasów jak tylko kupcy zaczęli handlować na większą skalę i prowadzić swoje kramy. Księgowość pozwalała mieć czytelny wgląd w rachunki. Miało to uzasadnienie albowiem kupiec wiedział ile, czego i kiedy wydał. Na przestrzeni dziejów pojawiły się dwa systemy księgowania – księgowość pojedyncza oraz podwójna. Ta pierwsza nie daje dokładnego wglądu we własne finanse. Rozwiązaniem jest ta druga. Ta druga umożliwia dokładniejszy wgląd. Operacje są w niej księgowane podwójnie, a bilans musi się zgadzać. Wartość majątku musi być równa źródłom jego finansowania.
